วันพุธที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553

คน-ชาติไทย-ประชาคมโลก-หลากมิติ

โลกซ้อนมิติ: ไทย

-          รัฐชาติ เป็นระบบคิดที่ยืมมาจากตะวันตก และเป็นความรู้เชิงเดี่ยว ที่ลดทอนความจริงที่ซับซ้อนของสังคม
-          เมื่อความคิดรัฐ + พัฒนา ในกรอบความมั่นคงของชาติ
o       กัดกร่อน ฐานชีวิต การดำรงชีพของ
§        คน (ความสัมพันธ์ หญิง-ชาย เด็ก-ผู้ใหญ่ คนชรา อาชีพต่างๆ)
§        ครอบครัว
§        ชุมชน
o       ให้คนเป็นปัจเจก ง่ายต่อการควบคุมและจัดการ
-          ในกรอบคิดความมั่นคงของมนุษย์ (หลังสงครามเย็น)
o       ต้องการรื้อฟื้น เยียวยา สิ่งที่หุ้มห่อคน และศักดิ์ศรีของความเป็นคน
o       คนเป็นศูนย์กลาง = สิทธิมนุษยชน
-          แต่สงครามตะวันออกกลาง ยิว-อาหรับ ที่มหาอำนาจ
o       ย้อนประวัติศาสตร์ ทวงที่ดินคืนให้ยิว ด้วยการขับชาวปาเลสไตน์
o       ยึดครองดินแดนที่อุดมไปด้วยน้ำมัน เพื่อขับเคลื่อนระบบอุตสาหกรรม/ทุนนิยม และวิถีเมือง
o       กลายเป็นสงครามยืดเยื้อเรื้อรัง ตั้งแต่หลังสงครามโลก จนในที่สุด กลายเป็นการจู่โจม 9/11
o       เริ่มศักราชสงครามโลกใหม่ ขัดขวางไม่ให้ศตวรรษที่ 21 ก้าวสู่สันติภาพ ดั่งจินตนาการหลังกำแพงเบอร์ลินถล่มใน 1990
-          สงครามการแย่งชิงทรัพยากรน้ำมัน น้ำ ที่ดิน แร่เพื่อถลุงในเครื่องจักรอุตสาหกรรม และการผลิตอาวุธสงคราม รวมทั้งการแสวงหา โลกใบใหม่  กลายเป็นการรีดไถ บีบคั้น เกินกำลังการหมุนเวียนของระบบนิเวศน์ สร้าง/เติมทรัพยากรของโลกตามธรรมชาติ
o       การปฏิรูป เป็นเรื่องเร่งด่วน ไม่เพียงในแต่ละประเทศ
o       ต้องมีการปฏิรูป ทั่วโลก
o       มิฉะนั้น ก็ไม่มีทางรอดสำหรับมนุษยชาติ เพราะโลกไม่สามารถรองรับความโลภ และความอกตัญญูของมนุษยชาติได้...ต่อไป
-          มิติหญิงชาย เป็นเรื่องของปัญญามากกว่าการแย่งชิงอำนาจระหว่างหญิงชาย
o       การพัฒนาในกรอบความมั่นคงของชาติ ไม่เห็นคน
o       กรอบความมั่นคงของมนุษย์ ก็ยังมองคนเป็นก้อนๆ ขาดมิติหญิงชาย
o       จำเป็นต้องเริ่มจากมิติหญิงชาย เพื่อให้เห็นรายละเอียดของการรวมหมู่ ความซับซ้อน และศักยภาพของคน (อายุ ชาติพันธุ์ ความสามารถ ถิ่นที่ ฯลฯ) มากกว่าปัจเจกเปล่าเปลือย
o       คนต้องมีบริบท ประวัติศาสตร์ ปฏิสัมพันธ์ ไม่ใช่อยู่ได้ในสุญญากาศ
o       การสร้างคน จึงเป็นงานสำคัญพอๆ กับการปรับแก้โครงสร้าง
o       ที่สำคัญ ต้องเริ่มจากตัวเอง และสัมพันธ์กับหมู่คณะ เพื่อสร้างความเป็นชุมชนใหม่
o       เพราะชุมชนเก่า มันเสื่อมโทรม หากยังไม่ล่มสลายไปแล้ว
-          สังคมเป็นธรรมได้ หากนโยบายมีมิติหญิงชาย
o       การรื้อฐานคิด เรียนรู้จากกัน เพื่อหาทางรอดร่วมกัน จึงเป็นสิ่งสำคัญ
o       อำนาจไม่ได้ให้กันง่ายๆ  โดยปราศจากการเปลี่ยนแปลง
o       แต่การเปลี่ยนแปลงก็เกิดขึ้นตลอดเวลา



แผนผังโลก/ไทยที่มีมิติต่างๆ ซ้อนกันอยู่ ตามที่เห็น (ดรุณี)
โครงสร้าง
สังคม
การเมือง
เศรษฐกิจ
(สิ่งแวดล้อม/นิเวศน์)
ยุคก่อนๆ
ความสัมพันธ์

-วัฒนธรรม อุปนิสัย
-ขนบธรรมเนียม  ประเพณี
-พีธีกรรม ความเชื่อ
  -ผี
  -พุทธ
  -พราหมณ์
-ค่านิยม
-สุนทรีย์แห่งชีวิต

ระหว่างมนุษย์ (การอบรม การถ่ายทอดความรู้)
-ครอบครัว
-ชุมชน
 -วัด (ม้ศยิด)
 -ผู้อาวุโส

การเรียนรู้
-อักขระ (วัด)
-ทักษะ (หมอต่างๆ ศิลปะ ช่าง ฯลฯ)
-ในครัวเรือน
 -งานจัดการ/ดูแล สารทุกข์สุกดิบ
 -การสั่งสอน บ่มเพาะ (ดี ชั่ว)
 -ทักษะการดำรงชีวิต

เชิงอำนาจ
-การตัดสินใจ
-การแก้ไขความขัดแย้ง


การปกครอง
-ระบบเจ้า-ไพร่/ศักดินา
-กระจายอำนาจ
  -กฎหมายหลวง
  -จารีตท้องถิ่น

(ทำศึกกับอาณาจักรเพื่อนบ้าน แย่งคน แย่งเขต แย่งเส้นทางค้าขาย)

วิถีชีวิต
-ทำมาหากินเลี้ยงชีพ
-ใช้และจัดการทรัพยากรธรรมชาติ (ดิน น้ำ ป่า เมล็ดพันธุ์ สัตว์)
-อุปกรณ์ และเทคโนโลยี เหมาะสม
-แลกเปลี่ยน/ค้าขาย
 -kind
 -service
 -cash

การผลิต-ครัวเรือน ไม่แยกจากกัน

ภาษา ศัพท์ สำเนียง
การละเล่นเด็ก ผู้ใหญ่
อาหารการกิน
การแต่งกาย
มารยาท พิธีการ
การแสดง
เกษตร (ประมง) ยังชีพ
ข้าว

ศิลปหัตถกรรม
ปัจจัย 4
อาหาร
เครื่องนุ่งห่ม
ยารักษาโรค
ที่อยู่อาศัย
ยุคใหม่
(หลัง WWII)
กฎหมาย
กระบวนยุติธรรม

ระบอบประชาธิปไตย
-รัฐธรรมนูญ
-สถาบันพระมหากษัตริย์
-สถาบันพุทธศาสนา

ครอบงำ
-ทหาร
-ทหาร-ตำรวจ ขัดขา
-ทุนมหภาค

แผนความมั่นคงแห่งชาติ (ลับ)
-anti communism (till 1990)
-anti terrorism (post 9/11, 2001)
ทุนนิยม
 -กรรมสิทธิ์ปัจเจก
 -เก็งกำไร
 -เงินตรา

เป้าหมาย
 -วิถีเมือง
 -มนุษย์เงินเดือน
 -บริโภคนิยม


แผนพัฒนาเศรษฐกิจ & สังคม 5 ปี
-จีดีพี
-ดัชนีอื่น
ฐานการผลิต
1-ทุน
2-แรงงาน
3-เทคโนโลยี
 -อุตสาหกรรม
 -ปฏิวัติเขียว
4-ทรัพยากร ธรรมชาติ
 -ที่ดิน
 -น้ำ
 -ป่าไม้
 -แร่ธาตุ
5-พลังงาน: น้ำมัน เชื้อเพลิง ไฟฟ้า
การพัฒนา
(ทฤษฎีกระแสหลัก)
มนุษย์ (HRD) = ทรัพยากร
-การศึกษา (วิชาชีพสู่ตลาดแรงงาน)
-สาธาณสุข

เริ่ม 1990 ...
มนุษย์ (HD) = เป้าหมายของการพัฒนา
-ความมั่นคงของมนุษย์






ยอมรับ plurality
ธรรมาภิบาล (Good Governance)
การปกครอง
-ชาติ
-ท้องถิ่น
ประชาสังคม (Civil Society)
-ประชาชนมีส่วนร่วม (participation)
การผลิต/การบริการ/ธุรกิจ/พาณิชย์/
ธนาคาร
-ในระบบ
-นอกระบบ
ภาคส่วน
-เมือง/อุตสาหกรรม
-ชนบท/เกษตร

ต่อมาพัฒนาเพิ่ม
-Global assembly line
-FTA, etc


คน
(แยกเป็นส่วนๆ เพื่อรองรับเศรษฐกิจจีดีพี)
ประชาชน

ชนกลุ่มใหญ่ (ชนชาติ)
-ชนชั้น (ฐานะ)
-เพศ / เพศวิถี


ชนกลุ่มน้อย
-ชาติพันธุ์
-ศาสนา
-คนต่างด้าว
นักการเมือง
พลเมือง (สัญชาติ)



สิทธิ์ (1990s…)
-มนุษยชน
-เด็ก
-ผู้หญิง
-ชนดั้งเดิม
ฯลฯ

ผู้ประกอบการ
-ขนาดเล็ก
-ขนาดกลาง
-ขนาดใหญ่
-ข้ามชาติ

คน
-นักลงทุน
-แรงงาน
 -วิชาชีพ/ศึกษาสูง (พลังสมอง)
 -.ไร้ฝีมือ/ศึกษาต่ำ (แรงงานราคาถูก)

กลไก

Int’l
UN
WB/IMF
WTO
Etc.

ASEAN
ระบบการศึกษา
-สถาบันอุดมศึกษา
-โรงเรียน

ระบบยุติธรรม
-การฟ้องร้อง / นิติรัฐ
-ทนาย
-อัยการ
-ผู้พิพากษา
-ตำรวจ

สื่อ (ค่านิยมใหม่)
-ภาพยนต์
-ดนตรี เพลง

ศาสนา
-พาณิชย์
-การเมือง
-จิตวิญญาณ
ประชาธิปไตย
-เลือกตั้ง
-พรรคการเมือง

รัฐ
-รัฐบาล / ครม
 -นักการเมือง
 -นักวิชาการ
 -ผู้เชี่ยวชาญ
-กระทรวง หน่วยงาน
 -ข้าราชการ

กองทัพ
  -กลาโหม-กองทัพ

ปกครอง
-มหาดไทย
 -เมือง/ชนบท
 -เมืองหลวง/ภูมิภาค

การเงิน
 -การคลัง
  -BOI การดึงทุน
  -ธ.แห่งประเทศไทย
  -SET หุ้น

Infrastructure
-ICT (เทคโน ใหม่)
-สื่อสารคมนาคม

ผลิต
 -เกษตร
  -ชลประทาน
  -ทรัพยากร ธรรมชาติ
 -อุตสาหกรรม

-พาณิชย์

Public serviceบริการ
 -การศึกษา
 -สาธารณสุข

สวัสดิการ
-พัฒนาสังคม&ความมั่นคงมนุษย์
-แรงงาน

นักการเมือง
 -พรบ
…+ นักวิชาการ
 -แผน และนโยบาย

ข้าราชการ
 -กฎระเบียบ
ผู้ผลิต-ผู้บริโภค
 -ค่าจ้าง/เงินเดือน

การลง ทุน / กิจการ
-ครอบครัว
-ชุมชน
-หุ้นส่วน / มหาชน
-รัฐวิสาหกิจ

-ข้ามชาติ ห้างสรรพสินค้า สะดวกซื้อขนาดยักษ์ (บดขยี้ร้านรวงข้างบ้านรายย่อย)


บีบกิจการค้าอิสระ ให้อยู่ในกลไกทุนมหึมา
-ชาวนา (เลี้ยงชีพติดดิน)
-ผู้ประกอบการรายย่อย/อิสระ (เลี้ยงครอบครัวไปด้วย)
สื่อ
-โฆษณา ชักนำให้คนอยากไม่มีที่สิ้นสุด

ระบบกระตุ้นความโลภ กำไร

โรงงานผลิตไม่มีที่สิ้นสุด
-ลดต้นทุน
-กำไรสูงสุด

มนุษย์ถูกฉีกออกจากธรรมชาติ

ปัจจัย 4 ไม่เพียงพอสำหรับชีวิตอีกต่อไป

à ย้ายถิ่นเพื่อโอกาสชีวิตที่ดีกว่า
อาการ
ไม่ดี
ครอบครัว/ชุมชนล่มสลาย
 -เด็กขาดความรัก/อบอุ่น/ถูกละเมิด
 -ความรุนแรงต่อผู้หญิง

โรค
 -โรคภัยเดิมๆ หวลคืนมา
 -โรคใหม่รุนแรง / ระบาด
  -กาย
   -เพศสัมพันธ์
   -ระบบหายใจ
   -ภูมิแพ้
   -บริโภคเกิน (อ้วน)
   -พิการ
  -จิตใจ
   -เครียด
   -เกลียด กลัว
   -ซึมเศร้า

EQ, IQ ต่ำ
อำนาจกระจุก

คอรัปชั่น

ไร้ยางอาย (หิริโอตัปปะ)

ต้นแบบผู้นำเสื่อมโทรม โกงไม่ถูกจับ คือ เก่ง

ประชาชนแตกสามัคคี

(พม่า ทหารกุมอำนาจ ทำให้เกิดสงครามปราบปรามประชาชนของตนเอง ซึ่งลี้ภัยมาอยู่ไทย เป็นคน/แรงงานต่างด้าว    ความอุดมด้วยทรัพยากร ธรรมชาติ/แหล่งพลังงาน ทำให้ประเทศ เช่น จีนค้าต่อ ... การค้าทุนนิยม/กำไร ไม่มีมิติศีลธรรม ความเป็นมนุษย์ ... ไม่จำกัดแค่จีน)
ความยากจน
-ขาดการจ้างงาน (ค่าจ้างต่ำเกินการยังชีพ ระดับ?)
-หนี้สิน (สาเหตุ?)

ทำงานหนักเกินตัว เกินค่าจ้างอย่าง
-มีทางเลือก
-ไม่มีทางเลือก

การค้ามนุษย์
การค้ายาเสพติด
การค้าอาวุธสงคราม

ระบบนิเวศน์ล่มสลาย
-โลกร้อน
-อุตุผันผวน

สิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม
-มลภาวะ
-โรคจากที่ทำงาน
-โรคจากขยะโรงงาน
-ห่วงโซ่อาหารปนเปื้อน

การแย่งชิงทรัพยากรธรรมชาติ

การละเมิดสิทธิ์
-แม่โพสพ (เมล์ดพันธุ์พืช)
-แม่ธรณี (การขุดเจาะเกินพอ)
-แม่คงคา (สารอันตรายทั้งหลาย)
-แม่ผู้ให้กำเนิด (ค้าหญิง/ประเวณี ลอยแพแรงงานทญิง)
อาการ - ดี
ผู้หญิง (ที่มีโอกาส) ได้รับการศึกษาสูง
-โลกทัศน์
-อิสระ ทางเลือก

ช่องทางข้อมูลข่าวสารเพิ่ม

มีเงิน
-ซื้อได้เกือบทุกอย่าง
-สะดวกสบาย
ประชาสังคมเริ่มมีบทบาท
-สงเคราะห์ บริการ
-ตรวจสอบ
-ผลักดันนโยบาย
การติดต่อข้ามชาติกระตุ้นให้คิดหาทางเลือกในการผลิต
-ตลาดทางเลือก เช่น fair trade, green market, etc.

การต่อสู้
มโนธรรม
จิตวิญญาณ

-บ่มตน (ภายใน)
-จัดการสังคม (ภายนอก)

เรียนรู้จากอดีต
ก้าวไปข้างหน้า
-สร้างคน
-เยียวยา
-ฟื้นฟู

เรียนรู้ใหม่
จิตสำนึก
-ผู้นำ
-ผู้ตาม


การกระจาย
-อำนาจปกครอง/ตัดสินใ
-สิทธิ์
-หน้าที่รับผิดชอบ สอดคล้องกับทักษะ
-การตรวจสอบ/เชื่อถือ
สมดุลในการยังชีพ
-เศรษฐกิจ-ศีลธรรม

อยู่เพื่อกิน หรือ กินเพื่ออยู่
-อยู่อย่างไร  กับใคร เพื่ออะไร
ฐานชีวิต
(อากาศ บรรยากาศ ดิน น้ำ ป่า แร่ธาตุ คน-สัตว์-พืช)

ฐานกำไรเม็ดเงิน/จีดีพี
(เครื่องจักร เทคโนโลยี โลภ/อหังการ์/อวิชชา)



ระบบเศรษฐกิจปัจจุบัน
เมือง
ชนบท
ในระบบ


นอกระบบ





ระบบการผลิต/ความสัมพันธ์
พาณิชย์
ทางเลือก /ภูมิปัญญาท้องถิ่น
เกษตร ประมง ฯลฯ


อุตสาหกรรม




โลกไม่ได้แบ่งเป็นขาวดำ ยังมีพื้นที่สีเทาอีกมากมาย ในทุกๆ อย่างที่แสดงในแผนผังนี้
ความเหลื่อมล้ำ เป็นธรรมชาติ แต่ถ้าขาดความชอบธรรม ก็กลายเป็นการกดขี่เลือกปฏิบัติ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น