ความเป็นมารดา ควรเป็นทางเลือกหนี่ง
Motherhood Is A Choice, Say Activists
By Suvendrini Kakuchi
TOKYO
By Suvendrini Kakuchi
เป็นเวลาหลายปีแล้วที่ คานาโกะ นาชิมูระ ต้องการมีลูก แต่เธอถูกวินิจฉัยว่าท่อรังไข่ตัน ด้วยแรงสนับสนุนจากสามีและญาติฝ่ายสามี เธอได้ลองวิธีการต่างๆ แต่ไม่ได้ผลสักอย่าง
เดี๋ยวนี้ นาชิมูระอายุ 55 ได้หย่าร้างกับสามีและอาศัยอยู่ตามลำพัง เธอเล่าว่า “วิธีการต่างๆ นั้นก็เป็นเรื่องลำบากต่อร่างกายของฉันอยู่แล้ว แต่ความปวดร้าวทางจิตใจที่ต้องผิดหวังครั้งแล้วครั้งเล่า ที่หมอบอกฉันในช่วงปีที่ผ่านมาว่าฉันไม่ได้ตั้งครรภ์ เป็นสิ่งที่เลวร้ายกว่ามาก”
แต่เธอเล่าต่อว่า “ความเศร้าเสียใจของฉันลดลงบ้างแล้ว เมื่อฉันตระหนักว่า ทุกวันนี้ หญิงญี่ปุ่นถูกกดดันอย่างหนักจากสังคม ให้เป็นแม่ มันไม่ควรเป็นเช่นนั้น”
นี่เป็นความเห็นร่วมจากนักกิจกรรมที่ Friends of Finrrage เครือข่ายผู้หญิงที่ตั้งขึ้นเป็นครั้งแรกในญี่ปุ่น เพื่อยกประเด็นว่า การเป็นหมัน เป็นส่วนหนึ่งของการอภิปรายเกี่ยวกับสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์ของผู้หญิง
แต่ในขณะที่สภาพประชากรชราภาพของญี่ปุ่นเป็นเรื่องกังวลของนักวางนโยบาย การอภิปรายเกี่ยวกับการเป็นหมันในประเทศนี้ กำลังตีวงแคบเข้ามาที่วิธีปฏิบัติที่มุ่งช่วยเหลือผู้หญิงที่ไม่สามารถมีบุตร
ประเด็นที่ถูกมองข้าม คือ คำถามเช่น ความตั้งใจของผู้หญิงที่จะมีลูกในตอนแรก และความพร้อมในการรับผิดชอบหน้าที่นี้
ซาโตโกะ นางาโอกิ ศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัย Keio และสมาชิกของ Finrrage กล่าว “ในความเป็นจริง การขับเคลื่อนของเรา ซึ่งมุ่งที่การเป็นหมัน เราไม่เพียงแต่บอกว่า จำเป็นต้องมีการช่วยเหลือ แต่ยังบอกว่า มันเป็นสิทธิในการเลือกของผู้หญิงด้วย แต่ในขวบปีที่ผ่านมา เสียงของพวกเราอ่อนลง พวกเราต้องคัดค้านกระแสการรณรงค์เพื่อเพิ่มอัตราการเกิดที่มองจากจุดยืนของชาติและการแพทย์”
ในสถานการณ์ดังกล่าว สมาชิกของ Finrrage ได้ลดลงจาก 1,000 คนในตอนต้นเมือ่เครือข่ายก่อตั้งขึ้นในปี 1991 มาเป็น 200 ในปัจจุบัน
ด้วยอัตราการเกิดทารก 1.2 คนต่อหญิง 1 คน ในปี 2009 ญี่ปุ่น มีประชากรอายุต่ำกว่า 14 เพียง 14% หรือ 127 ล้านคน ในทางตรงข้าม ประชากรอายุกว่า 65 ปี มีอยู่ 22.7% นี่เป็นการเพิ่มแรงกดดันให้ผู้หญิงญี่ปุ่นมีลูก – และให้คนที่เป็นหมันต้องหาทางเยียวยา
ในปี 2005 กระทรวงสาธารณสุขและสวัสดิการ ยังได้เริ่มให้เงินสงเคราะห์สนับสนุนการทำปฏิสนธิเทียม (in-vitro fertilization) โปรแกมนี้ได้ดึงดูดผู้หญิง 17,000 คนเข้าร่วมในปีแรก ในปี 2009 ตัวเลขพุ่งสูงขึ้นถึงเกือบ 90,000 คน
นักกิจกรรมสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์ ได้เชื่อมโยงความหย่อนยานในการสนับสนุนให้ใช้ยาคุมกำเนิดในญี่ปุ่นกับนโยบายของรัฐบาล ซึ่งพวกเธอกล่าวว่า มองผู้หญิงเป็น “เครื่องจักรผลิตทารก” มากกว่าเป็นปัจเจกบุคคลที่มีความใฝ่ฝันมากกว่าการเป็นมารดา -- และผู้ควรได้รับอนุญาตให้ตัดสินใจได้อย่างมีข้อมูลว่าพวกเธอต้องการจะมีลูกหรือไม่
ยาเม็ดคุมกำเนิด ซึ่งมักจะถูกเรียกว่า เป็นสัญญลักษณ์ของ “ความก้าวหน้าของสตรีนิยม” ได้ถูกนำเข้าสู้ญี่ปุ่นในปี 1999 หรือ หลายทศวรรษหลังประเทศอื่นๆ
ทุกวันนี้ คลีนิคนรีเวชทั่วไปมีขายยาคุมกำเนิดในราคาแพง ประกันสุขภาพไม่จ่ายค่ายาคุมกำเนิดให้ ในแต่ละปี ผู้หญิงอาจต้องจ่ายค่ายาคุมกำเนิดสูงถึง 1,000 ดอลลาร์ ไม่รวมค่าตรวจร่างกายก่อนที่หมอจะยอมจ่ายยา
มีผู้หญิงเพียง 3% ในช่วงอายุ 16-49 ที่ใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดในญี่ปุ่น เมื่อเทียบกับ 43% ในหมู่ผู้หญิงในช่วงอายุเดียวกันในฝรั่งเศส
ไม่น่าแปลกใจที่ ถุงยางอนามัยได้เป็นเครื่องคุมกำเนิดยอดนิยมในประเทศนี้ ซึ่งนักกิจกรรมบอกว่า เป็นการตอกย้ำบทบาทหญิงชายดั้งเดิมที่ผู้หญิงต้องพึ่ง/ตามผู้ชายในการวางแผนครอบครัว
เมื่อเร็วๆ นี้ ความเชื่อที่ว่า ผู้หญิงจะมีความสุขที่สุดเมื่อพวกเธอมีลูก ได้ถูกตอกย้ำโดยการประโคมข่างของสมาชิกรัฐสภาที่มีชื่อเสียงมากที่สุดคนหนึ่งในญี่ปุ่น
เซอิโกะ โนดะ ซึ่งมีบทบาทสูงในการเมืองญี่ปุ่นตั้งแต่เธออายุเพียง 26 ปี ได้ประกาศว่า ในที่สุดเธอได้ตั้งึครรภ์ในวัย 49 ด้วยเทคโนโลยีเจริญพันธุ์ ด้วยการใช้ไข่บริจาคของหญิงอายุ 20 กว่าจากสหรัฐฯ
ในปีก่อนๆ เธอได้เขียนหนังสือเล่าถึงความพยายามที่ล้มเหลวในการมีลูกกับคู่ชีวิตของเธอในขณะนั้น ด้วยการใช้เทคนิคเจริญพันธุ์ต่างๆ ตอนนี้ เธอมีคู่ชีวิตใหม่ โนดะแถลงต่อสื่อในเดือนนี้ “มันเป็นสิ่งเร้นลับ (ในการตั้งครรภ์) ทั้งจักรวาลอยู่ที่นี่ (ในท้องของฉัน)”
ที่น่าสนใจคือ โนดะไม่เคยสมรสอย่างเป็นทางการ อันเป็นการประท้วงกฎหมายญี่ปุ่นที่ว่า สามีและภรรยาจะต้องเลือกใช้นามสกุลของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง จะยังคงใช้นามสกุลแยกกันไม่ได้หลังจากแต่งงาน อันนี้ได้สร้างภาพพจน์ว่าเธอเป็นผู้หญิงที่ฝ่าฝืนปทัสถานของสังคมที่มีชายเป็นใหญ่
ความจริงที่ว่าโนดะเริ่มลองตั้งครรภ์เมื่ออายุ 40 ก็สอดคล้องกับหญิงญี่ปุ่นในวิชาชีพต่างๆ ที่แต่งงานช้า และกำลังวางแผนมีลูกเมื่ออายุ 30 หรือ 40
แต่ นางาโอกิ แห่ง Finrrage โอดครวญว่า เรื่องของโนดะได้ทำให้ ประเด็นหมันเป็นเรื่องของการใช้เทคโนโลยี ลดความสำคัญของสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์ของผู้หญิง
คูนิโอะ คิตาทูระ ผู้อำนวยการของคลีนิควางแผนครอบครัวของญี่ปุ่น ทำนายว่า “ความจำเป็น” ในการเยียวยาการเป็นหมันจะเพิ่มขึ้นในประเทศนี้ เช่นเดียวกับสมาชิกของ Finrrage เขาได้ย้ำถึงความสำคัญในการให้การศึกษาเรื่องอนามัยเจริญพันธุ์ที่ผนวกรวมประเด็นสิทธิสำหรับผู้หญิงด้วย
dt/11-3-10
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น